การทำผสมเทียม (Intrauterine insemination/artificial insemination- IUI)
คือการฉีดน้ำเชื้อที่ได้รับการเตรียมโดยการปั่นคัดกรองด้วยวิธีพิเศษ เข้าในโพรงมดลูก ในวันที่คาดว่ามีไข่ตก
เป็นวิธีการรักษาผู้มีบุตรยากเลียนแบบใกล้เคียงวิธีธรรมชาติ
เหมาะสำหรับคู่สมรสที่มีปัญหาเล็กน้อย เช่น ฝ่ายหญิงมีปัญหาไข่ไม่ตกหรือเป็นคู่สมรสที่หาสาเหตุการมีบุตรยากไม่ได้
โดยทั้งคู่ได้ผ่านการตรวจเบื้องต้นเตรียมความพร้อมแล้วไม่พบสาเหตุอื่นใดที่ทำให้มีบุตรยาก
โดยฝ่ายชายต้องมีน้ำเชื้อที่ปกติ หรือใกล้เคียงปกติ มีจำนวนตัวว่ายของอสุจิที่มากพอที่จะทำให้เกิดการปฏิสนธิตามธรรมชาติ ( Total motile count > 10 ล้านตัว)
ฝ่ายหญิงอายุไม่มากนัก ท่อนำไข่ไม่ตีบตัน หรือยังคงเหลือท่อนำไข่ปกติอย่างน้อย 1 ข้าง
หลังจากการกระตุ้นไข่ ไม่ว่าจะเป็นวิธีการทานยาหรือฉีดฮอร์โมนกระตุ้นแล้ว
มีไข่โตดีถึงเป้าหมาย มดลูกและผนังโพรงมดลูกปกติ ความหนาของผนังโพรงมดลูกเหมาะสม
ไม่มีเนื้องอกหรือติ่งเนื้อที่จะขัดขวางการฝังตัวของมดลูก
- ข้อดีของวิธีนี้คือ ราคาไม่แพงมากนัก ทำได้หลายครั้ง อัตราการตั้งครรภ์ อยู่ที่ประมาณ 10-15% ต่อรอบและอัตราการตั้งครรภ์สะสมจะสูงขึ้น ในรอบที่ 4-6 แต่ไม่สูงมากไปกว่านี้ คือประมาณ 38%
- ข้อเสียของการทำ IUI คือไม่สามารถตรวจคัดกรองโรคทางพันธุกรรมก่อนการฝังตัวได้ อัตรการแท้ง ท้องลม ท้องนอกมดลูก ไม่ต่างจากการตั้งครรภ์ตามธรรมชาติ
ขั้นตอนของกระบวนการผสมเทียมคือ ฝ่ายหญิงจะได้รับยากระตุ้นไข่ชนิดทาน (หรืออาจผสมยาฮอร์โมนชนิดฉีดในบางราย)
โดยเริ่มทานช่วงวันที่ 2-3 ของการเป็นประจำเดือน ต่อเนื่องกันเป็นเวลา 5 วัน
และนัดหมายมาทำการอัลตร้าซาวน์ทางช่องคลอด เพื่อประเมินการเจริญเติบโตของฟองไข่ช่วงวันที่ 10-12 ของรอบเดือน
หากมีไข่โตในจำนวนและขนาดที่พอเหมาะ แพทย์จะทำการฉีดยาให้ไข่สุกสมบูรณ์ และนัดหมายทำการผสมเทียมภายหลังการฉีดยา 36-40 ชั่วโมง
- โดยฝ่ายชายควรงดหลั่งหรืองดการมีเพศสัมพันธ์ประมาณ 2-7 วันก่อนทำการผสมเทียม ลดการดื่มแอลกอฮอล์/บุหรี่ หรือสารเสพติดอื่นๆ ก่อนการรักษา
- ฝ่ายหญิงควรทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในดัชนีมวลกายที่เหมาะสม ทาน Folic acid อย่างน้อย 1 เดือนก่อนเริ่มการตั้งครรภ์ หลังการทำผสมเทียม แพทย์อาจแนะนำให้มีเพศสัมพันธ์กันเองต่อ 1 วันถัดมา จากนั้นสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ สังเกตอาการผิดปกติที่ต้องมาพบแพทย์ เช่น ตกขาวกลิ่นเหม็น ปวดท้องน้อย เลือดออกผิดปกติ ท้องอืดแน่นท้อง
